به نقل از «ایمنا»

راهکارهای کاهش مصرف گاز ساختمانی در آستانه ورود به پاییز

تاریخ انتشار: ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۱۸۰۱۵

بخش ساختمانی به طور متوسط ۳۰ درصد از منابع گازی کشور را اشغال می‌کند و میتوان با آسیب‌شناسی و سپس اجرای تمهیداتی میزان مصرف گاز را مدیریت کرد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، یکی از موارد مصرف انرژی استفاده آن در ساختمان‌های مسکونی و تجاری است. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارش اخیر خود به موضوع مهم بهینه‌سازی مصرف گاز طبیعی در ساختمان پرداخته است، طبق این گزارش میزان مصرف گاز کشور در سال ۱۴۰۰ تقریباً ۲۳۶ میلیارد متر مکعب بوده است و این مقدار در بیست سال اخیر به طور متوسط سالانه ۵.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

۸ درصد افزایش داشته است.

از طرفی بخش ساختمانی به طور متوسط ۳۰ درصد از منابع گازی کشور را اشغال می‌کند که در فصول گرم به حدود ۱۰ درصد و در فصول سرد سال به نزدیک ۴۸ درصد می‌رسد و افزایش سالانه این مقدار از گاز یک چالش جدی برای ایران به حساب می‌آید.

طبق بررسی‌ها سرانه مصرف گاز در ایران بیش از دو برابر سرانه مصرف در کشورهای توسعه یافته اروپایی است و تقریباً معادل کشورهای مرفه است، البته این مقایسه صحیح نیست چرا که سبد مصرف انرژی خانگی در کشورهای مختلف متفاوت است اما موضوع حائز اهمیت این است که این میزان از مصرف دو علت دارد؛ یکی محیط مصرف که شامل تجهیزات و ساختمان است و دیگری الگوی مصرف جامعه که باید اصلاح شود.

نزدیک به ۷/ ۲۶ میلیون مصرف کننده شهری و روستایی گاز طبیعی در کشور وجود دارد اما مصرف گاز در بخش خانگی تأثیر زیادی روی تولید ناخالص داخلی ندارد و لازم است تا در طی برنامه هفتم توسعه به طور جدی به آن در قالب سیاست‌های قیمتی و غیر قیمتی توجه شود. طبق بررسی‌های انجام شده اگر به بهینه‌سازی مصرف انرژی اولویت بالاتری نسبت به تولید مجدد انرژی داده شود بهتر و کم‌هزینه‌تر است.

چرا در بخش ساختمان گاز زیادی مصرف می‌شود؟

برای این موضوع می‌توان علل مثبت و منفی متفاوتی را عنوان کرد، از جمله علت‌های افزایش مصرف گاز طبیعی در ساختمان‌ها گازرسانی حداکثری بر اساس مصوبات سند ملی راهبرد انرژی کشور است که طبق آن گاز رسانی به کلیه روستاها مورد تاکید است، اما باید توجه داشت که بسیاری از روستا که از شبکه گازرسانی دور هستند می‌توانند از انرژی تجدید پذیر مانند تولید برق از انرژی خورشید و باد استفاده کنند. در سال ۹۹ در مناطق شهری و روستایی کشور به ترتیب ۵/‏۹۴ درصد و ۲/‏۷۵ درصد از سوخت مورد نیاز‬ برای گرمایش خانوارها از طریق گاز طبیعی بوده است.

افزایش نیافتن تعرفه گاز طبیعی به صورت مستمر، متوازن و کارآمد علت دیگری است که موجب افزایش تقاضای گاز می‌شود. بررسی عملکرد قانون هدفمند کردن یارانه‌ها در بخش خانگی نشان می‌دهد گاز طبیعی با تعرفه‌ای کمتر از ارزش منطقه‌ای آن به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد.

از دیگر علت‌ها پایین بودن کارایی تجهیزات ساختمان است که موجب می‌شود گاز بیشتری مصرف شود و جایگزین کردن تجهیزات کم‌مصرف‌تر هزینه بیشتری دارد و نظارت دقیقی هم روی آن نمی‌شود. بنابراین تولیدکنندگان انگیزه بالایی برای تولید این نوع دستگاه‌ها ندارند و مصرف‌کنندگان نیز به دلیل قیمت پایین گاز، احساس ضرورت نمی‌کنند.

موضوع بعدی افزایش تعداد واحدهای مسکونی و کاهش بعد خانوار بین سال‌های ۱۳۵۵ تا ۱۳۹۵ است به صورتی که تعداد خانوارها نزدیک به چهار برابر افزایش یافته اما بعد خانوار به طور میانگین از پنج نفر به سه نفر رسیده است. در اثر افزایش تعداد خانوار میزان مصرف گاز نیز افزایش می‌یابد.

با این عملکردها حدود ۱۷ درصد در کل مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌شود

یکی از موارد مهم رعایت نکردن مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان است که به صرفه‌جویی در مصرف انرژی اشاره دارد. اگر به موارد مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان به طور ویژه توجه شود می‌توان امید به کاهش حداقل ۲۰ درصدی در مصرف انرژی داشت و این باعث می‌شود که پس از پایان برنامه هفتم توسعه، به طور سالیانه از اتلاف انرژی معادل ۸/‏۱۵‬ هزار بشکه نفت خام در کشور جلوگیری شود.

همچنین با توجه به موضوع ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید که راجع به قراردادها و سرمایه‌گذاری‌های حیطه نفت و گاز است و در کنار آن انجام پروژه‌های مبتنی بر بازار بهینه سازی مصرف انرژی، می‌توان انتظار کاهش ۲۳۳ هزار بشکه معادل نفت خام به طور سالیانه را داشت. این اعداد نشان می‌دهد که تا پایان برنامه هفتم توسعه، حدود ۱۷ درصد در کل مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌شود.

راهکارهای کاهش مصرف انرژی

راهکارهای بهینه‌سازی مصرف گاز در بخش خانگی می‌تواند به دو قسمت راهکارهای قیمتی و غیر قیمتی تقسیم شود که لازم به ذکر است اجرای بسیاری از سیاست‌های قیمتی مبتنی بر اجرا شدن سیاست‌های غیر قیمتی است. این سیاست‌ها به شرح زیر است:

سیاست قیمتی

به عنوان پیشنهاد می‌توان تعرفه گاز در بلندمدت را متناسب با نرخ تورم و به صورت پلکانی و تدریجی افزایش داد ضمن اینکه برای مناطق محروم و کم برخوردار تخفیف و معافیت در نظر گرفته شود. این کار باعث می‌شود پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف گاز مقرون به صرفه باشد و مصرف‌کنندگان نیز ترغیب به کاهش مصرف شوند. البته این موضوع در مصوبات دولت در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ قرار داده شده که دارای ایراداتی است و نیاز به اصلاح دارد.

طبق این تصویر مشاهده می‌شود که میزان افزایش تعرفه گاز با اینکه به صورت پلکانی محاسبه شده اما از پله یازدهم به طور ناگهانی حدود ۴۰۰ درصد رشد می‌کند در صورتی که بهتر بود از پله پنجم به طور تدریجی و با شیب کمتر رشد می‌کرد. ضمن اینکه عرض هر پله به میزان ۲۵ متر مکعب کم شده است و باعث می‌شود مشتری سریع‌تر به پله‌های بالاتر برسد.

سیاست‌های غیر قیمتی

افرادی که در زمینه صرفه‌جویی مصرف انرژی سرمایه‌گذاری می‌کنند باید تضمین بازپرداخت داشته باشند ضمن اینکه در بازار بهینه‌سازی مصرف انرژی گواهی صرفه‌جویی فروخته می‌شود که باید تضمین خرید داشته باشد، برای این موضوع دولت و مجلس شورای اسلامی می‌توانند صندوق بهینه‌سازی مصرف انرژی تأسیس کنند و با ایجاد این صندوق بازار بهینه‌سازی توسعه می‌یابد.

برای اینکه مردم نیز از این بهینه‌سازی منتفع شوند می‌توان از محل منابع صندوق بهینه‌سازی برای مشترکانی که کمتر از ۷۵ درصد از متوسط مصرف منطقه را مصرف می‌کنند شرایطی را فراهم کرد که هر متر مکعب گاز صرفه‌جویی شده توسط آنها به قیمت حداقل نصف بالاترین قیمت داخلی گاز طبیعی خریداری شود. در کنار آن مشترکان پرمصرف (چهار برابر الگوی مصرف) نیز شناسایی شده و گاز مصرفی آنها با نرخ بازار تأمین شود.

برای رصد کردن میزان مصرف با جزئیات بیشتر می‌توان سامانه ملی پایش اطلاعات انرژی ساختمان‌ها را توسعه داد. همچنین کنتور هوشمند گاز نصب کرد تا افراد پر مصرف به طور سریع‌تری شناسایی شوند و در اولویت طرح‌های مدیریت مصرف گاز قرار گیرند. این اقدامات می‌تواند توسط وزارتخانه‌های نفت، کشور و راه و شهرسازی انجام گیرد و آمار به روز مشتریان گاز تکمیل شود

در راستای اجرایی کردن قوانین مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، لازم است ساختمان‌های جدیدالاحداث و ساختمان‌های در حال ساخت نسبت به درج برچسب رده‌بندی انرژی در گواهی پایان کار اقدام کنند. ساختمان‌های در حال ساخت نیاز به بازرسی فنی و ممیزی انرژی نیز دارند و در صورتی که این اقدامات انجام نگیرد بهای پرداختی آنها برای گاز ۵۰ درصد افزایش خواهد داشت. همچنین استانداردهای لوازم خانگی در بخش تجهیزات نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

کد خبر 688814

منبع: ایمنا

کلیدواژه: نفت و گاز گازطبیعی گازرسانی گاز مصرف گاز خانگی گاز خانگی افزایش قیمت گاز خانگی کاهش مصرف گاز خانگی تأمین گاز خانگی مرکز پژوهش های مجلس گزارش نفت بهینه سازی مصرف برق و گاز شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق بهینه سازی مصرف انرژی ساختمان ها میزان مصرف صرفه جویی گاز طبیعی غیر قیمتی سیاست ها مصرف گاز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۱۸۰۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چالش‌های زیست‌محیطی در توسعه هوش مصنوعی

هوش مصنوعی مولد نگاه نوآوران و کارآفرینان را به خود جلب کرده است و آنها به‌خوبی می‌دانند که چنین فناوری می‌تواند چه تغییرات شگفتی در جهان کنونی خلق کند. بااین‌حال، در پشت‌صحنه چنین تکنولوژی، چالش‌های مهمی نهفته است که می‌توانند تهدیدی برای پیشرفت آن باشد و منجر به ایجاد بحران‌های جهانی انرژی شود. با حضور هرچه بیشتر هوش مصنوعی در تاروپود صنایع مختلف، نگرانی‌ها در مورد به‌کارگیری بی‌رویه انرژی توسط هوش مصنوعی و عدم پایداری آن افزایش یافته و کارشناسان رویکرد‌های متفاوتی برای حل این معضل پیشنهاد می‌دهند.

دیتاسنتر‌های (Data centers) توسعه‌یافته توسط غول‌های فناوری مانند آلفابت، مایکروسافت و آمازون که به‌منظور ارائه خدمات ابری استفاده می‌شوند، تنها حدوداً ۱ الی ۲ درصد از مصرف انرژی جهانی را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین این شرکت‌ها هم‌زمان با افزایش میزان کارکرد سیستم‌ها، بهره‌وری انرژی را در این مراکز بهبود بخشیده‌اند و با سرمایه‌گذاری عظیم در بحث انرژی‌های پاک، اثرات زیست‌محیطی دستگاه‌های خود را کاهش داده‌اند. البته لازم به ذکر است که تلاش‌های این شرکت‌ها برای تقویت سیستم‌ها و بهره‌وری مفید انرژی همچنان ادامه دارد. 

هوش مصنوعی

بااین‌حال، ظهور هوش مصنوعی مولد چالش‌های جدیدی را ایجاد کرده است. برای مثال، پردازشگر‌های گرافیکی (GPU) در ChatGPT، انرژی زیادی را مصرف می‌کنند و طبق گفته «کریستوفر ولیس» از کمپانی Equinix (شرکت اجاره‌دهنده دیتاسنتر)، یک سرور استاندارد با مقیاس بالا، پیش از حضور هوش مصنوعی حدود ۱۰ الی ۱۵ کیلووات انرژی مصرف می‌کرد، درحالی‌که این رقم با حضور هوش مصنوعی به ۴۰ الی ۶۰ کیلووات در هر رَک (rack) افزایش می‌یابد؛ البته مصرف بالای انرژی محدود به محاسبات دستگاه‌ها نیست و سیستم‌های خنک‌کننده نیز برای رک‌های GPU‌ها به انرژی قابل‌توجهی نیازمندند. همچنین استفاده از مدل‌های زبانی مانند GPT-۴ در زمینه‌های گوناگون، از تحقیقات گرفته تا فعالیت‌های خلاقانه تولید محتوا، می‌توانند به افزایش بیشتر فشار در شبکه منجر شوند. (به عنوان مثال، یک سرچ ساده در ChatGPT می‌تواند ۱۰ برابر بیشتر از جستجو در گوگل انرژی مصرف کند.)

آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید میزان مصرف انرژی دیتاسنتر‌ها تا سال ۲۰۲۶ ممکن است به ۲ برابر میزان دو سال پیش افزایش یابد و انتظار می‌رود که طی این بازه زمانی، این دستگاه‌ها یک‌سوم مصرف انرژی ایالات‌متحده را به خود اختصاص دهند. همچنین «رنه هاس»، مدیر اجرایی آرم (Arm)، طی گفتگو با وال استریت ژورنال بیان کرد که تا پایان دهه فعلی میلادی، دیتاسنتر‌های هوش مصنوعی می‌توانند تا ۲۵ درصد کل برق آمریکا را به خود اختصاص دهند؛ البته وی درحالی این ادعا را مطرح کرده که مصرف فعلی این سیستم‌ها حدود ۴ درصد یا کمتر است. 

پیچیدگی‌های مصرف انرژی در آمریکا 

ظهور هوش مصنوعی مولد هم‌زمان با ایجاد فرصت‌های اقتصادی متعدد، مصرف انرژی بالایی را هم می‌طلبد؛ درحالی‌که کاربران و سرمایه‌داران رؤیای استفاده حداقلی انرژی را در سر دارند. این تفکر در سایر بخش‌ها نیز قابل مشاهده است. برای مثال، بسیاری از مشتریان می‌خواهند انرژی خودروهایشان زیرو کربن (بدون کربن) باشد و منابع دیگری را برای انرژی دستگا‌ه‌هایشان جستجو می‌کنند. 

از طرفی، گسترش شبکه‌ها دیگر چالش پیش‌روی کمپانی‌هاست. علی‌رغم حمایت کاخ سفید، ساخت سریع ظرفیت‌های تجدیدپذیر جدید برای شرکت‌ها آسان نیست و آنها از مشکلات متعددی در زنجیره تأمین رنج می‌برند. طبق برخی محاسبات، تحویل ترانسفورماتور‌ها سه سال طول می‌کشد و همین‌طور افزایش هزینه پروژه‌های بادی و خورشیدی، تأمین مالی آنها را دشوار ساخته است.

چه باید کرد؟ 

شکی نیست که ادامه وضعیت فعلی، بحران‌های زیست‌محیطی و انرژی متعددی را رقم خواهد زد؛ درنتیجه صنعت حال‌حاضر به راه‌کار‌های نوآورانه و خلاق نیاز دارد. یکی از رویکرد‌های احتمالی، بهبود بهره‌وری پردازشگر‌های گرافیکی است. درحال‌حاضر انویدیا به‌عنوان تأمین‌کننده عمده قطعات در این زمینه، ادعا کرده که بهره‌وری لازم را در جدیدترین سرور‌های هوش‌مصنوعی خود اعمال کرده است و این روند را ادامه می‌دهد. بااین‌حال، ساخت تراشه‌های کارآمدتر می‌تواند به افزایش مصرف انرژی ختم شود و دوباره مشکل ایجاد کند. 

«آرون دنمن» از شرکت Bain، پیشنهاد می‌کند که مدعیان حوزه فناوری از منابع مالی خود برای کمک به شرکت‌های حوزه برق جهت رفع محدودیت‌های این شبکه خرج کنند. او با اشاره به افزایش تقاضا برای مصرف انرژی در زمان‌های اوج مصرف، از الزام بهره‌مندی از نیروگاه‌های پشتیبان آماده گفت. بااین‌حال، این نیروگاه‌ها احتمالاً با گاز طبیعی کار می‌کنند که با اهداف زیست‌محیطی شرکت‌های بزرگ در تضاد است.

کمبود احتمالی انرژی‌های تجدیدپذیر هزینه‌هایی را به‌همراه خواهد داشت. علی‌رغم عدم آشنایی با نحوه درآمدزایی از هوش مصنوعی، مردم می‌دانند که حضور پردازشگر‌های گرافیکی سدی بزرگ در بهره‌وری انرژی محسوب می‌شوند. اگر هزینه‌های انرژی افزایش یابد، توسعه هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین نیز با اختلال روبه‌رو خواهد شد. از طرفی دیگر، «سم آلتمن» و همکارانش در OpenAI، به‌کارگیری شکافت هسته‌ای را به‌عنوان یکی از راه‌های تأمین انرژی مصرفی سیستم‌های هوش مصنوعی در سر دارند. بااین‌حال، باید منتظر ماند و دید که مسیر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر چگونه پیش خواهد رفت و آینده هوش مصنوعی مولد به‌عنوان یک فناوری کاربردی چگونه خواهد بود.

منبع: دیجیاتو

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی فناوری